Brief van een kameraad.
Steun elkaar, smeed de strijdbaarheid!
Lieve kameraden,
Tegenstelling is een van die abstracte woorden uit de marxistische theorie waarvan je soms niet helemaal weet wat je er mee moet. Tegenstelling is wel precies het woord wat in je opkomt als je naar de eerste drie weken van maart kijkt. Terwijl aan de ene kant de fascisten de verkiezingen hebben gewonnen, zijn er opeens superveel mensen bereid om de straat op te gaan in de strijd voor progressieve veranderingen.
Jarenlang hadden de best bezochte demonstraties in Nederland hooguit een paar duizend deelnemers. De meesten kwamen niet boven enkele honderden uit, en in veel gevallen waren het zelfs een schamel tiental. Maar 2019 maakt zichtbaar hoe sterk gepolitiseerd mensen zijn geworden op verschillende thema’s.
De Women’s March op 9 maart telde maar liefst 15.000 mensen, waar twee jaar terug dat er nog 3.000 waren.
Eén dag later, op dezelfde plek in Amsterdam, middenin de ijskoude wind en aanhoudende regen, waren er 40.000 deelnemers aan de klimaatmars. Enkele honderden vormden een mooi radicaal blok, dat het kapitalisme als bron van de problemen aanwees. Dit blok was strijdbaar en energiek, en er waren veel nieuwe gezichten die 5 jaar eerder nog niet aan dit blok hadden deelgenomen.
Vijf dagen daarna, weer 40.000 mensen op de been, ditmaal in Den Haag, voor de onderwijsstaking.
Letterlijk tienduizenden mensen dus zijn bereid om, als het moet in de kou en regen, samen de straat op te gaan voor progressieve doelen.
Maar intussen hebben de fascisten dus wel een verkiezingsoverwinning behaald, en dat nog geen week na de witte suprematische terreuraanslag in Nieuw-Zeeland. Ik heb geen behoefte om een analyse te geven van de link tussen kapitalisme in crisis en groeiend fascisme. De meesten van ons zullen wel een idee hebben van de link tussen het kapitalisme in crisis en een groeiend fascisme. Ik vind het belangrijk om de aandacht op iets anders te leggen, namelijk: hoe nu verder?
Een lichtpuntje is dat deze overwinning vooral symbolisch is en voorlopig weinig concrete fascistische verandering zal betekenen. De Provinciale Staten doen weinig wat van belang is, behalve de Eerste Kamer kiezen, maar ook dat is niet het einde van de wereld. Wat we maar willen zeggen: de strijd is nog lang niet verloren. We hebben nog twee jaar tot de Tweede Kamer verkiezingen, en ook daarna zullen we doorgaan. Twee jaar is een lange tijd, waarin veel kan gebeuren. We kunnen nog strijden. Dat moeten we vooral dus ook doen.
Maar hoe dan?
Om terug te komen op de tegenstellingen: velen van ons voelen ongetwijfeld een tegenstelling in heftige emoties die loskomen bij het moeten aanschouwen van de groei van het fascisme in onze eigen samenleving. Verdriet, angst, machteloosheid, verbittering, boosheid en vooral ook strijdbaarheid. Een deel van die emoties hebben diepe wortels in de vervreemding en de individualisering die door het kapitalisme worden geproduceerd. We voelen ons alleen, we voelen ons geïsoleerd van elkaar. Terwijl we voor een groot deel dezelfde emoties doormaken, terwijl we ons voor een groot deel door dezelfde moeilijkheden moeten worstelen.
De strijd voor het socialisme is ook het doorbreken van de wurggreep die kapitalistische logica heeft op ons mentale welzijn!
Maak ruimte om te praten met elkaar over deze angsten, deze boosheid, deze verbittering. Zoek elkaar op, steun elkaar. Want in de collectieve verwerking daarvan ligt iets heel moois verscholen: strijdbaarheid. Het is de brandstof voor de lange en bittere strijd die wij aan het voeren zijn. Meer dan ooit hebben we elkaars strijdbaarheid nodig. Strijdbaar zijn betekent niet dat je 100% van de tijd met volle moed en energie alles aankan. Strijdbaar zijn is ook een balans vinden. Probeer aan de ene kant ruimte te maken voor de negatieve emoties, maar laat je aan de andere kan er niet door mee slepen. Strijdbaar zijn is verbeten doorgaan met de dingen waarvan ze soms klein en zinloos lijken. Strijdbaar zijn is een vasthouden aan de dingen die ons drijven: de marxistische methode, onze liefde voor radicale rechtvaardigheid, de steun van het hebben van je kameraden die dezelfde strijd voeren, en ook een oog houden voor de positieve dingen.
De positieve dingen, zoals de grote aantallen op de demonstraties. Zoals het feit dat socialisme steeds minder een taboe wordt om over te praten. Zoals de fundamentele waarheid dat de meeste mensen in onze samenleving te winnen zijn voor socialistische en progressieve ideeën. Het kan. Het is mogelijk. De strijd is nog lang niet gestreden, behalve als we er nu mee ophouden.
De in Koerdistan gevallen kameraad Orsetti sprak deze mooie woorden in zijn afscheidsbrief:
“Even when all seems lost, when the evils that plague the earth and humanity seem insurmountable, you must find strength, you must inspire strength in your comrades. It is in the darkest moments that we have greatest need of your light. And remember always that “every storm begins with a single raindrop.” You must be that raindrop.”
Kameraden, tot ziens op alle strijdfronten!
¡No pasarán!