De grote verdienste van de SDAP is dat het de socialistische arbeidersbeweging groot en sterk heeft gemaakt – ‘volwassen’ zoals de oprichters het zelf noemden. De partij was een stuk gedisciplineerder dan de SDB en had een helder programma dat planmatig werd uitgevoerd. Hiermee werd het socialisme – in ieder geval tot WOI – een factor waar de Nederlandse bourgeoisie serieus rekening mee moest houden. Vanuit het perspectief van de bourgeoisie werd de SDAP het minste van de twee kwaden: liever algemeen kiesrecht toezeggen dan een revolutie zoals in Rusland of Duitsland riskeren. De SDAP op zijn beurt werd de voorvechter van de beter gestelde lagen van de arbeidersklasse: het doel verschoof van omverwerpen van het kapitalisme naar het vechten voor een min of meer houdbare positie binnen het kapitalisme.

Communist Henriëtte Roland Holst omschreef het in 1932 zo: “De sociaal-democratie wordt sinds de Eerste Wereldoorlog op een dood spoor geschoven. Zij is gedwongen tot een verdedigende tactiek, die geen aantrekkingskracht kan hebben voor de jonge generatie. Zij weet de groepen werklozen en lagere klassen niet in haar rijen te verenigen met de beter gesitueerde arbeiders, de groepen die in dienst staan van de staat en de gemeente. Zij dreigt meer en meer de partij te worden van die arbeiders en kleine middenstanders, die iets te verliezen hebben en vechten, om dit ‘iets’, dit beetje levenszekerheid dat het kapitalisme hun nog geeft, te behouden.”