Op 13 mei 1905 werd de Indonesische revolutionair en communist Roestam Effendi geboren, die in 1933 de eerste Indonesiër in het Nederlandse parlement zou worden.
Na de Java-opstand van 1926 liep hij kans om gearresteerd te worden omdat de overheid hem ervan verdacht communist te zijn. Om dat te voorkomen, week hij uit naar Nederland, waar hij aan een studie begon. Hij werd actief binnen Indonesische studentenkringen die streden voor Indonesische onafhankelijkheid. Na een opleiding aan de Leninschool in Moskou kwam hij als CPN’er in 1933 in de Tweede Kamer.
In een poging zijn komst in de Kamer uit te stellen, werd Effendi aangeklaagd voor opruiing. In het hoger beroep werd tegen tegen hem drie maanden gevangenisstraf en onmiddellijke inhechtenisneming geëist. “Volgens de procureur-generaal was dat laatste noodzakelijk omdat er kans was op vluchten en omdat arrestatie dan moeilijk zou zijn omdat ‘al die lui op elkaar lijken als pindamannetjes’. Effendi keerde zich in zijn slotwoord fel tegen dit racisme en zei verder: ‘Gij vraagt mij, wat ik in Holland kom doen. Ik antwoord U met een wedervraag: Wat kwaamt gij en de Uwen in Indonesië doen? Ik kom hier als vertegenwoordiger van zestig miljoen Indonesiërs. … Ik ga hier in het parlement temidden van onze vijanden om de stem van Indonesië te laten horen’.” (bron: zie link onderaan) Een week na zijn beëdiging als Kamerlid werd hij veroordeeld tot een maand celstraf.
Hij werd in de jaren ‘30 bestuurder en lid van het politiek bureau bij de CPN. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij uit de partij gezet. Volgens het bestuur zou hij tijdens de nazi-bezetting de banden met de partij hebben verbroken. Effendi keerde in 1946 terug naar de pas uitgeroepen republiek Indonesië, waar hij lid werd van de trotskistische Proletarische Partij, die was aangesloten bij de Vierde Internationale. Onder de anti-communistische terreur van Soeharto vernietigde hij zijn volledige archief uit veiligheidsoverwegingen. Hij bekeerde zich tot de islam en maakte enkele pelgrimstochten naar Mekka. In 1879 overleed hij aan een hartaanval.
