Door: Dimitri

Venezuela bevindt zich in een crisisperiode. Na de mislukte couppoging door Guaidó en de imperialistische machten is de situatie nog niet gestabiliseerd. Integendeel. Het is de oppositie samen met de Amerikaanse imperialisten onlangs gelukt om 80% van de elektriciteit in het land plat te leggen.

De mainstream (‘linkse’) partijen in Nederland geven niks om imperialistische inmenging. Ze vinden het geen probleem om Guaidó als interim-president te erkennen, zetten Maduro als dictator neer en creëren zo steun voor de imperialistische staatsgreep. Het is van groot belang dat wij solidariteit uiten met het Venezolaanse volk. Als onderdeel hiervan is het onze taak om hier in Nederland de imperialistische media en acties bloot te leggen en ten alle tijden af te keuren.

Achtergrond van de coup

Venezuela begon in 1989 onder president Carlos Perez IMF-leningen aan te vragen en neoliberale beleidsplannen in te voeren. Olie- en voedselprijzen schoten omhoog. Dit leidde tot demonstraties en rellen waarbij honderdduizenden mensen de straten van de hoofdstad Caracas op gingen. Het leger opende vuur en vermoordde duizenden mensen. Deze volksopstand die Caracazo wordt genoemd inspireerde Chavez om vanuit het leger een coup te plegen in 1992. Deze coup mislukte en Chavez werd in de gevangenis gezet. Door de couppoging steeg Chavez’ populariteit onder de bevolking en kwam hij in 1994 vrij dankzij een pardon.

De Vijfde Republiek Beweging, later de PSUV (Verenigde Socialistische Partij van Venezuela) won onder leiding van Chavez in de periode 1999-2012 15 van de 16 verkiezingen. Dit waren presidentsverkiezingen, regionale verkiezingen, parlementaire verkiezingen en referenda. De PSUV versloeg de oppositie met een marge van 5%-20%. Nooit in de geschiedenis van Latijns-Amerika had een president zoveel democratische legitimiteit. Alle internationale instanties, van de EU tot aan de Carter Center (een liberaal instituut dat verkiezingen observeert) erkenden unaniem de transparantie van de verkiezingen.

Het is bekend dat sinds Chavez in 1999 verkozen werd tot president, de VS er alles aan doet om de Bolivariaanse revolutie[1] de kop in te drukken. De staatsgreep op 11 april 2002 door hooggeplaatste anti-Chavez militairen werd gesteund door de Venezolaanse kapitalisten en de VS. Chavez werd voor een korte periode afgezet. Rijke zakenman Pedro Carmona verkoos zichzelf tot interim-president. De coupplegers hielden echter slechts 3 dagen stand. De staatsgreep werd beëindigd doordat honderdduizenden mensen massaal de straat op gingen en zich uitspraken tegen de nieuwe ondemocratische regering die door de VS gesteund werd.

Omdat de VS een jaar later begon met de invasie van Irak en de focus op imperialistische projecten in het Midden-Oosten legde, hield de VS zich minder bezig met Venezuela. Nadat Chavez de presidentsverkiezingen van 2012 won, overleed hij op 5 maart 2013 aan kanker. Hij heeft dus nooit aan zijn vierde termijn kunnen beginnen.

Successen van de Bolivariaanse Revolutie

De prestaties van de Bolivariaanse revolutie onder Chavez zijn immens. Een korte opsomming:

• Het aantal kinderen dat naar school ging, nam toe van 6 miljoen in 1998 tot 13 miljoen in 2011. Het inschrijvingspercentage is nu hoger dan 95%.
• Universele toegang tot onderwijs, ingevoerd in 1998, had uitzonderlijke resultaten. Ongeveer 1,5 miljoen Venezolanen leerden lezen en schrijven dankzij de geletterdheidscampagne Mission Robinson I. In december 2005 zei UNESCO dat Venezuela het analfabetisme had uitgeroeid.
• Met betrekking tot de gezondheid creëerden Venezuela het nationale openbare systeem om vrije toegang tot gezondheidszorg te garanderen voor alle Venezolanen. Tussen 2005 en 2012 werden 7873 nieuwe medische centra in Venezuela opgezet. Het aantal artsen steeg van 20 per 100.000 inwoners in 1999 tot 80 per 100.000 in 2010, een stijging van 400%.
• Volgens het United Nations Development Program bezit Venezuela de laagste Gini-coëfficiënt in Latijns-Amerika, dat wil zeggen dat Venezuela het land is in de regio met de laagste ongelijkheid.

Maduro president, VS stelt sancties in

Na het overlijden van Chavez in maart 2013, vonden er een maand later weer verkiezingen plaats. Maduro, voormalig vicepresident onder Chavez, won de verkiezingen met een kleine meerderheid. Dit zou het begin inluiden van een nieuwe periode van Amerikaanse inmenging in Venezuela. In 2015 noemde Obama de Bolivariaanse natie ‘’Een buitengewone bedreiging voor de nationale veiligheid”, en begon met het opleggen van sancties.

Venezuela is afhankelijk van olie. Door een neokoloniale ontwikkeling, is het land nog steeds afhankelijk als het gaat om voedselproductie en de productie van andere essentiële middelen zoals toiletpapier, zeep, bepaalde medicijnen, enzovoorts. De productie van deze alledaagse producten is in de handen van (buitenlandse) monopolies. Zij gebruiken hun economische macht om producten achter te houden, kunstmatige schaarste te creëren en zo ontevredenheid te zaaien onder de bevolking.

De sancties van de VS hebben als doel de bevolking te raken. De Amerikaanse National Security Advisor, John Bolton, zei eind januari van dit jaar toen hij de sancties aankondigde dat de sancties tegen PDVSA, het oliebedrijf van de staat, zullen resulteren in meer dan $ 11 miljard aan verloren exportopbrengsten en ongeveer $ 7 miljard aan aandelen die geblokkeerd worden. Olie is de belangrijkste bron van inkomsten en vreemde valuta voor Venezuela, goed voor vijfennegentig procent van de nationale exportopbrengsten. Voormalig speciaal rapporteur van de Verenigde Naties en expert op het gebied van internationaal recht, Alfred de Zayas, noemt de Amerikaanse sancties “economische oorlogvoering”. “Hun enige doel is om de economie van Venezuela te laten falen en om het regime te veranderen,” vertelde De Zayas. De $20 miljoen aan ‘humanitaire hulp’ die door de VS gestuurd was is insignificant vergeleken met het verlies van miljarden. Het Rode Kruis, de VN en vele mensenrechtenorganisaties hebben deze ‘hulp’ afgekeurd.

Guaidó en de staatsgreep

Dan nu naar het heden. Op 23 januari van dit jaar, riep Juan Guaidó zichzelf uit tot president van Venezuela. Guaidó is in de VS opgeleid aan de George Washington University in DC. Een week voordat hij zichzelf uitriep was er een peiling afgenomen waarbij 81% van de Venezolanen zeiden dat ze nog nooit van hem hadden gehoord. Inmiddels is het maart en is het duidelijk geworden dat hij geen legitimiteit heeft, bij zowel het volk als het leger. Zelfs oppositiepoliticus Henrique Capriles, Maduro’s rivaal tijdens de presidentsverkiezingen in 2013, vertelde in een interview dat de meerderheid van de oppositiepartijen het niet eens waren met het zelf-uitroepen van Guaidó. Ook internationaal erkennen slechts vijftig van de 190 VN-landen Guaidó als president. Uit een telefoongesprek tussen Guaidó en Mike Pence blijkt dat het de bedoeling was om binnen een week nadat hij zichzelf tot interim-president had benoemd de overheid over te nemen. Dit is een gigantische flop gebleken.

Toch geven VS en de door hun gesteunde oppositie niet op. De sancties zijn er nog steeds en er wordt overwogen om deze uit te breiden; Van de grens destabiliseren door ‘hulp’ er doorheen te forceren, tot de black out in 80% van het land. De interne en externe sabotage hebben als doel om het leven in Venezuela zo onverdraaglijk mogelijk te maken.

Beruchte Amerikaanse oorlogscriminelen die in het verleden regime change projecten in het Midden-Oosten en Latijns-Amerika hebben gesteund en medegeorganiseerd zoals Bolton (national Security Advisor), Pompeo (Secretary of State), Abrams (Special Representative for Venezuela) en Rubio (Senaatslid) hoopten op een snelle omwenteling in Venezuela in januari. Maar ze hebben gefaald. Voor hen is haast geboden aangezien in de VS de kritiek op het imperialisme groeit. Het liefst hebben zij een oplossing voor de verkiezingen in 2020. Hun frustratie en ongeduld maken hen alleen maar gevaarlijker en klaar om allerlei trucs uit te voeren die ze nog niet hebben gebruikt.

Hoewel Nederland op het eerste gezicht niks in Venezuela te zoeken heeft, is ook de Nederlandse staat schuldig aan bedreigingen en het laten escaleren van de situatie. Op 17 mei in 2009 steeg een Amerikaans oorlogsvliegtuig op vanuit Curaçao en schond het Venezolaans luchtruim. Eind januari van dit jaar stuurde Nederlandse Defensie marineschepen en veertig nieuwe militaire voertuigen naar curaçao. Dat gebeurde precies in de week dat Trump bekend maakte militaire interventie niet uit te sluiten. Ook Curaçao lijdt onder de economische sancties tegen Venezuela. Olieraffinaderij Isla in Willemstad die gerund wordt door de PDVSA is tot stilstand gekomen. Dit heeft natuurlijk invloed op verschillende sectoren op het eiland. Nederland staat dus volledig aan de kant van de VS. Bij een eventuele militaire interventie is er een grote kans dat Curaçao gebruikt wordt door de VS met toestemming van Nederlandse staat.

Doordat Venezuela en zijn legitieme overheid op veel fronten worden aangevallen is het van groot belang dat wij hen helpen door druk te zetten op de rol van de Nederlandse overheid. Wij steunen de democratisch verkozen president Maduro tegen ondemocratische staatsgrepen gesteund door de VS. De Bolivariaanse revolutie, ontstaan rond 2000 en nog steeds een sterke massabeweging is voor heel Latijns-Amerika en de rest van de 3^e wereld nog steeds een symbool van waardigheid en onafhankelijkheid. Internationaal gezien moeten we de campagne tegen onze eigen imperialistische regeringen in de VS, de EU en de landen van de Lima-groep voortzetten en versterken, die allemaal tot op zekere hoogte betrokken zijn bij dit reactionaire complot.

“We kunnen niet onverschillig zijn voor wat er ergens in de wereld gebeurt, want een overwinning van welk land dan ook op imperialisme is onze overwinning, net zoals de nederlaag van elk land een nederlaag voor ons allemaal is.” – Che Guevara

[1] Bolivarianisme is een anti-imperialistische, pan-Amerikaanse en socialistische ideologie die afstamt van de vrijheidsstrijder Simon Bolivar. Begin 19^e eeuw vocht hij tegen Spaanse kolonialen en was hij medestichter van Gran Colombia. Een kort bestaande onafhankelijke republiek die bestond uit hedendaags Colombia, Venezuela en een aantal andere Latijns-Amerikaanse landen. Doordat Latijns-Amerika nooit daadwerkelijk volledig onafhankelijk is geweest zag Chavez deze onafhankelijks strijd als continuatie van het project van Bolivar. In een grondwetswijziging in 1999 werd de naam van Venezuela veranderd in de Bolivariaanse Republiek van Venezuela.