Op 30 april 1980 veranderde een deel van Amsterdam in oorlogsgebied. Onder de leus ‘Geen woning, geen kroning’ ontstonden massale rellen tegen de inhuldiging van Beatrix als koningin. Het ‘Kroningsoproer’ was een van de hoogtepunten van de roerige tijden die Amsterdam meemaakte in de jaren ‘70 en ‘80. Het was al maanden onrustig in de stad na de eerste gewelddadige ontruiming van een kraakpand, waarbij pantserwagens van de Marechaussee waren ingezet. De Amsterdamse kraakbeweging was ten tijde van het Kroningsoproer uitstekend georganiseerd.
De rellen duurden de hele dag. Om 11.00 in de ochtend werd de dag ingeluid met een kraak en een kruispuntbezetting, waarop urenlange rellen volgden in verschillende delen van de stad. Ajax-fans vochten mee tegen de politie, een groep Hells Angels tegen de krakers. Aan het eind van de middag begon het traangas van de ME op te raken. Pas rond 19.30 wist de ME, die versterking had gekregen uit drie andere steden, enkele arrestaties te plegen en controle te krijgen over de stad. Om 01.00 ‘s nachts waren de rellen afgelopen. Er waren honderden mensen gewond geraakt en er was voor miljoenen guldens aan schade opgelopen.
In de jaren na deze veldslag kwam de woningnood definitief op de Amsterdamse politieke agenda te staan. De gemeente kocht duizenden leegstaande woningen op en gaf die in beheer van woningbouwcorporaties die niet speculeerden op leegstand. Ook werd er voor het eerst iets aan jongerenhuisvesting gedaan.
Kijk hier het NOS Journaal van die dag terug: https://www.youtube.com/watch?v=thFrLvZx1eM
En hier een compilatie van beelden van de rellen:
